Türk Standardları Enstitüsü, eşdeğer parça belgelendirmesi için hazırlıklarını tamamladı. Hazine Müsteşarlığının 13 Ocak 2015 tarihinde yayımladığı tebliğ çerçevesinde, 1 Haziran 2015 tarihinde otomotiv yan sanayinde 'Eşdeğer Parça' uygulaması başlayacak. İlk 2 yıl TSE olmak üzere daha sonra akredite edilmiş belgelendirme kurumlarınca onaylanacak muadil ürünler orijinal parça yerine kullanılabilecek.
Eşdeğer Parça Belgelendirmesine yönelik olarak TSE'nin çalışmaları ise şöyle:
Eşdeğer Parça Üreticisi Belgelendirme kriterleri
Araç kategorisi bazlı parça sınıflandırmaları,
Sınıf bazında test ve kontroller,
Parça bazında zorunlu mevzuat (yönetmelik ve teknik düzenleme) ve ihtiyarı mevzuat (standartlar),
Test yöntemleri ve sınır değerler,
Laboratuvar / Test yeterlilik karşılaştırmaları,
Sertifika/eşdeğer parça izlenebilirliği için yazılım."
EŞ DEĞER PARÇA UYGULAMASI NEDİR?
Uygulama 1 Haziran'dan itibaren başlayacak. Sigorta şirketleri kaza sonrası sigortalı araçların onarımında yerli sanayinin ürettiği eşdeğer parça kullanabilecek. Yedek parça standartlarını TSE belirleyecek. Sigortalı ise onarım sırasında eşdeğer parçalara itiraz edemeyecek.
TSE ONAYLI OLACAK
Yeni başlayacak uygulama ise hem sigortalıları hem de sigorta şirketlerini yakından ilgilendiriyor. Oto sigortalarında yıllardır, özellikle eşdeğer parça nedeniyle sigorta şirketleri ile sigortalılar arasında ciddi uyuşmazlıklar yaşanıyor. Sigortacılar, hasar maliyetlerini düşürmek için eşdeğer yedek parçanın kalitesiz olmadığını savunup, araçların tamirinde yan sanayi kullanmayı tercih ederken; sigortalılar ise orijinal parça kullanımında ısrar ediyor.
2013 yılında, Hazine'nin kasko sigortalarında yaptığı ve onarım sırasında orijinal mi, eşdeğer parça mı kullanılacağının poliçeye yazılmasını zorunlu kılan düzenleme ile eşdeğer parça sorunu, kasko sigortalarında çözülmüş olsa da trafik sigortalarında halen devam ediyor.
1 Haziran'da başlayacak yeni uygulama ile trafik sigortalarında da tartışma bitecek ve sigorta şirketleri onarımlarda yerli malı eşdeğer parça kullanabilecek. Nitekim Hazine Müsteşarlığı, geçen hafta bir genelge yayınlayarak, oto sigortalarında eşdeğer parça kullanımına izin verdi.
SİGORTALI KABUL EDECEK
Buna göre 1 Haziran 2015'ten itibaren 2 yıl süreyle eşdeğer parça standartlarını ve sertifikasyonu Türk Standartları Enstitüsü (TSE) belirleyecek. Daha açık bir anlatımla, yerli üreticilerin, ürettikleri parçaları TSE onaylayacak; sigorta şirketleri de TSE'nin onayladığı eşdeğer parçaları araçların onarımında yasal olarak kullanabilecek.
Sigortalı ise, 'eşdeğer parça kabul etmiyorum, orijinal istiyorum' diyemeyecek. Hazine isterse, TSE'nin 2 yıllık sertifikasyon sürecini birer yıllık periyotlarla uzatabilecek.
Ayrıca sigorta şirketleri eşdeğer parça konusunda TSE'nin dışında yerli ya da yabancı başka hiçbir şirket ile çalışamayacak, başka kuruluşların onayladığı parçaları da onarımda kullanamayacak.
EŞDEĞER PARÇADAN TSE SORUMLU OLACAK
1 Haziran'da başlayacak uygulama ile TSE, yerli üretilecek tüm eşdeğer parçaların uluslararası standartlara uygunluğunu ölçecek, test edecek teknik altyapıyı kuracak. Bu aşamada da sigortacıların ciddi endişeleri var. TSE'nin parçaları test edip, sertifikasyon verecek altyapısının olmadığını savunan sigortacılar, endişelerini şöyle aktarıyor: "Eşdeğer parçayı satın alan sigorta şirketi ya da tüketici sorun yaşayabilir. Bizim açımızdan 1 Haziran itibariyle sigortalılar ile yaşadığımız eşdeğer parça sorunu bitiyor. TSE onaylayıp, sertifikasyonu verdikten sonra bizler parçayı alıp, aracın onarımında kullanıp, geri çekiliriz. Olası bir hatadan sorumlu olmayız, çünkü TSE'nin onayı var."
