Plan Bütçe Komisyonu’nda görüşülen torba yasada genç istihdamını kolaylaştırmak için yapılan düzenleme kayıt dışılığı daha da artıracak. Artık, 18-25 yaş arası gençlerin bir gün önce değil işe başladıkları gün sigorta bildirimi yapılabilecek.
Özellikle 18-25 yaş arasındaki gençlerin istihdamını kolaylaştırmak için getirilen düzenleme, kayıt dışını da artıracak. Sosyal Güvenlik Kurumu da (SGK),Artık gençlerin sigorta bildirimi işe girdikleri gün yapılacak uygulama nedeniyle kayıt dışılığın teşvik edilip edilmeyeceği sorularına “Bir miktar edebilir” yanıtını verdi. Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşmeleri devam eden torba tasarıda kabul edilen düzenlemeye göre, işverenler, 18-25 yaş arasındaki gençler için işe başladığı gün SGK’ya bildirim yapabilecek. Halen yürürlükte olan mevzuata göre ise işe başlamadan bir gün önce SGK’ya, işçiyle ilgili bildirimde bulunulması gerekiyor. HDP İstanbul Milletvekili Garo Paylan, daha önce bu sürenin bir ay olduğunu ve kayıt dışılıkla mücadele için sürenin kısaltıldığını söyledi.
GERİ ÇEKİLMELİ
Paylan, “Eskiden sigorta müfettişi gelirdi. Çalışana da ‘İşe bu hafta girdim diyeceksin’ derlerdi. Bütün işletmelerde yapılan telkindi o zamanlar. Müfettiş gelirdi işletmeye, ama ceza uygulayamazdı. Çünkü ‘Bu hafta girdim’ denirdi. İşletme sahibi de onları gider bildirir, bir ay sonra tekrar çıkışını verirdi. Yani bir aylık kayıt gösterirdi, sonra çıkışını verirdi. Şimdi kayıt dışılıkta belli bir noktaya geldik, daha iyi bir noktadayız ama hala yüzde 33’deyiz. Her 3 işçimizden birinin kayıt dışı çalıştığı bir ülkede kayıt dışılığı teşvik edecek bir düzenleme getiriyorsunuz” dedi. CHP İzmir Milletvekili Musa Çam da, “Sadece bir gün için yapılan bu düzenlemenin, iş kazalarını ve kayıt dışılığı artıracağını düşünüyorum. Bir gün için böyle bir düzenleme yapmaya gerek yok bence. Bunun geri çekilmesinde fayda var” diye konuştu.
BİR AVUÇ MU, BİR TUTAM MI
Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Süreyya Bilgiç de, “Bu düzenleme kayıt dışılığı teşvik eder mi” diye sordu. SGK Başkan Yardımcısı Cevdet Ceylan, bu soruya “Bir miktar edebilir” yanıtını verdi. Bilgiç bu kez, “‘Miktar’ derken nasıl ölçüyorsunuz? Bir avuç kadar mı, bir tutam mı” sorusunu yöneltti. Ceylan, gençlerin istihdama girişini kolaylaştırmak ve esnekleştirmek için bu maddeyi getirdiklerini söylerken, şöyle devam etti:
“Bir miktar kayıt dışılık ihtimali var ama şöyle. Özellikle bazı sektörlerde böyle anlık işçi ihtiyacı oluyor ve daha çok part-time çalışılan sektörlerde anlık işçi ihtiyacı oluyor. Bu durumda da o anda işe başlatamıyor kişiyi, aynı gün işe başlatamıyor çünkü bir gün önce işe girişini vermesi gerekiyordu. Bu tür şikayetlerden, yakınmalardan dolayı böyle bir şey yapılıyor. Bunun pozitif bir yanı da var. Şimdi, anlık işçi ihtiyacı doğdu o kişinin. Onun işe girişini vermek istese bile o gün veremez, eğer verirse ceza yer ve kayıt dışı çalıştırır. Ama biz ona o gün verme imkanı verirsek hiç değilse ona eğer iyi niyetliyse kayıtlı çalıştırma imkanı doğuyor.” Ceylan, “Hangi sektörlerde anlık iş gücü ihtiyacı doğuyor” sorusuna da, “Küçük hizmet sektörlerinde. Mesela, küçük bir lokantada, küçük bir dönercide, bu tür talepler geliyor” yanıtını verdi.
Vatandaşımıza güveniyoruz
Maliye Bakanı Naci Ağbal ise düzenlemeyle şunları söyledi: “Hükümet olarak bizim kayıt dışı ekonomiyle ilgili samimiyetimizi ve kararlılığımızı burada kimse sorgulamasın. Hiçbir hükümet döneminde kayıt dışı istihdamda bu kadar hızlı bir düşüş sağlayan başka bir dönem asla olmadı. Burada, biz şunu diyoruz. Genç istihdamını artırmaya dönük olmak üzere getirdiğimiz bu düzenlemeyi vatandaşlarımız, şirketlerimiz, işletmelerimiz kayıt dışılığı artırarak değil, kayıtlı bir şekilde bu gençleri istihdam etmek için kullanacaklar. Biz vatandaşımıza güveniyoruz, işletmelerimize güveniyoruz. Güvensizliğe dayalı, başta onları suçlayıcı bir yaklaşımla bu maddeye ve meseleye bakacak olursak, bu meselenin üzerinden gelemeyiz. Onun için, bu madde genç istihdamını artırma noktasında aldığımız kararların içinde önemli bir noktadır, buna hepimizin destek olması lazım.” (Hürriyet / Hacer Boyacıoğlu)
